Minnt á mikilvægt hlutverk RARIK í raforkuöryggi á aðalfundi RARIK

Fundurinn hófst með ávarpi stjórnarformanns, Ingunnar Agnesar Kro, sem snerti stuttlega á helstu tölum úr ársreikningi en fjallaði sérstaklega um arðgreiðslur og hvort rétt væri að greiða út arð í stað þess að lækka verð. Ingunn sagði það vera hlutverk stjórnar að tryggja að orkuskipti gætu átt sér stað, að fólk og fyrirtæki gætu ferðast um landið á grænni orku og að atvinnulífið gæti vaxið og dafnað á grænan hátt. Þetta er verkefni sem kostar u.þ.b. 7,6 milljarða á ári og því verður stjórn RARIK að sýna ráðdeild.

Að sama skapi lagði Ingunn fram spurninguna hvort réttara væri þá að sleppa arðgreiðslum til íslenska ríkisins alfarið og nýta fjármunina til vaxtar. Hún sagði þetta rökrétta vangaveltu en benti á að það væri sálfræðilega hollt fyrir stjórnina og reksturinn að gera ráð fyrir arðgreiðslum því það skapaði aga í rekstrinum. Stjórnin lagði til og samþykkti 311 milljóna króna arðgreiðslu til íslenska ríkisins sem að mati stjórnar var hófleg.

Forstjóri RARIK, Magnús Þór Ásmundsson, fór yfir þær umbreytingar sem átt hafa sér stað hjá RARIK undanfarið ár en að einungis væri um að ræða fyrsta umbreytingaárið af mörgum fram undan. Markmiðið með skipulagsbreytingunum sagði Magnús að hefði verið að sinna kröfum viðskiptavina um örugga orkuafhendingu og taka forystu um nýtt hlutverk RARIK sem öflugt þekkingar- og þjónustufyrirtæki sem gæti mætt þörfum framtíðarinnar um aukinn sveigjanleika og gagnkvæm orkuviðskipti.

Magnús talaði einnig um gildi og meginmarkmið RARIK og hvernig fyrirtækinu hefði gengið að fylgja þeim. Meðal annars kom fram að góður árangur hefði náðst með markmið RARIK um minnkaða kolefnislosun árið 2023 en um leið var settur fyrirvari um að erfitt myndi reyna að fylgja þeim árangri eftir árið 2024 vegna skorts á skerðanlegri raforku til fjarvarmaveita.

Góður árangur náðist einnig varðandi afhendingaröryggi en truflunum í dreifikerfi hafði fækkað sem og tilfellum rafmagnsleysis. Þetta þakkaði Magnús aukinni jarðstrengsvæðingu en tæplega 78% allra strengja RARIK eru nú komnir í jörð.

Segja má að rauði þráðurinn í skýrslu stjórnar og forstjóra hafi snúist um raforkuöryggi en mikil umræða um raforkuöryggi fór af stað í lok síðasta árs þegar umdeilt neyðarfrumvarp var lagt inn í atvinnuveganefnd. Magnús sagði RARIK hafa haldið sig til hlés í opinberri umræðu hingað til en komið sínum sjónarmiðum um þetta og fleiri frumvörp á framfæri við atvinnuveganefnd sem og umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra. Hann sagði skilaboð RARIK einföld: „Áður en nokkru öðru er breytt í regluverki raforkumála, þarf að setja belti og axlabönd á almenning, þ.e. heimili, minni fyrirtæki og samfélagslega mikilvægir innviðir.“ Hann sagði viljayfirlýsingu um að verja almenning ekki duga heldur þyrfti að útfæra með hvaða hætti það ætti að gera og það sem fyrst.

Magnús benti einnig á galla í núgildandi raforkulögum hvað varðar stórnotendaskilgreininguna og sagði núverandi skilgreiningu fela í sér óeðlilegan hvata fyrir „litla stórnotendur“ til að sóa orku. Í orkuskorti, sem segja má að þegar sé hafinn, ætti að leita leiða til að draga úr notkun eins og hægt er. Stórnotendaviðmið eru nú 80 GWst á ári en til samanburðar þá þarf meðalálver á Íslandi u.þ.b. 4.000 GWst á ári. Með því að sóa orku og ná hinu lága lágmarki til að teljast stórnotandi geti litlir stórnotendur sparað sér u.þ.b. 100 milljónir króna á ári í flutningsgjöld þrátt fyrir að þurfa í raun mun minni orku en notkun þeirra gefur til kynna. Þar sem flutningsgjöld eru hluti af heildarkjörum á raforkumarkaði skiptir þetta miklu máli og gæta þarf þess að ekki sé þar innbyggður hvati til sóunar.

RARIK gerir ráð fyrir tekjuaukningu hjá samstæðunni árið 2024 og er það fyrst og fremst vegna aukinnar notkunar en einnig vegna hækkana á verðskrám. RARIK er nú að stíga inn í sitt fyrsta heila rekstrarár eftir skipulagsbreytingar og segir Magnús að gera megi ráð fyrir tímabundnum kostnaðarauka meðan verið er að gera breytingar, byggja upp innri kerfi og bregðast við þörf á nýrri þekkingu og vinnuskipulagi. Gert er ráð fyrir að EBITDA RARIK samstæðunnar verði 31% og að fjárfest verði fyrir um 7,9 milljarða árið 2024.